Bakliyat Nedir?

Bakliyat, bitkisel protein açısından zengin olan ve genellikle kurutularak uzun süre saklanabilen besin grubudur. İnsan beslenmesinde önemli bir yer tutan bakliyatlar, enerji sağlayıcı karbonhidrat ve sindirime yardımcı lif içerikleriyle dikkat çeker.
Mercimek, nohut, fasulye ve bezelye gibi ürünler bu gruba dahildir. Ayrıca, bakliyatlar hayvansal proteine alternatif olarak tercih edilmekte, vegan ve vejetaryen beslenmede temel protein kaynaklarından biri olarak öne çıkmaktadır. Türkiye’nin mutfak kültüründe de bakliyat; çorbalardan pilavlara, salatalardan ezmelere kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir.

Bakliyat Çeşitleri Nelerdir?

Bakliyat çeşitleri oldukça geniştir ve farklı bitki familyalarına ait ürünleri kapsar. En bilinen çeşitler arasında kuru fasulye, mercimek (kırmızı, yeşil, sarı), nohut, barbunya, bezelye ve börülce yer alır. Ayrıca bazı bölgelerde maş fasulyesi, börülce ve bakla da sık tüketilen bakliyatlardandır. Bu ürünler hem protein hem de lif bakımından zengindir. Aşağıdaki tablo bakliyatların temel besin değerlerini göstermektedir:

Bakliyatlar aynı zamanda demir, magnezyum ve B vitaminleri bakımından da zengin olduklarından, dengeli beslenmede vazgeçilmezdir.

Baklagiller Nelerdir?

Baklagiller, “Fabaceae” familyasına ait bitkiler olup doğada 19.000’den fazla türü bulunan geniş bir bitki grubudur. Bu aileye ait bitkiler tohumlarını “kapsül” adı verilen kabuk içinde taşır. Nohut, fasulye, mercimek, bezelye, bakla, soya fasulyesi ve yer fıstığı gibi ürünler baklagiller ailesine dâhildir. Bu ürünlerin tamamı azot bağlayıcı özellikleri sayesinde toprağın verimini artırır, bu nedenle tarımda da önemli bir yere sahiptir. Baklagillerin köklerindeki bakteriler azotu toprağa kazandırır, böylece doğaya katkı sağlar.

Kuru Bakliyat Hangileri?

Kuru bakliyatlar, hasat sonrası kurutularak uzun süre saklanabilen ürünlerdir. En yaygın kuru bakliyatlar kuru fasulye, nohut, mercimek, börülce, maş fasulyesi, barbunya ve bakla olarak bilinir. Bu besinler su ile pişirildiğinde hacimlerini birkaç kat artırır, bu da ekonomik ve besleyici olmalarını sağlar. Kuru bakliyatlar özellikle kış aylarında mutfaklarda temel besin olarak yer alır.

Pirinç Bakliyat mıdır?

Pirinç, sıkça karıştırılan bir konudur ancak bakliyat değildir. Pirinç, tahıllar grubuna girer çünkü “Poaceae” yani buğdaygiller familyasına aittir. Bakliyatlar tohumlarını kapsül içinde taşırken, pirinç başak şeklinde yetişir. Pirinç karbonhidrat bakımından zengindir ve genellikle enerji kaynağı olarak kullanılır. Protein oranı bakliyatlara göre düşük olsa da, sindirimi kolay ve glütensiz olması nedeniyle birçok diyet programında yer alır.

Makarna Bakliyat mı?

Makarna da pirinç gibi bakliyat değil, tahıl ürünüdür. Temel hammaddesi “durum buğdayı” olarak bilinen sert buğdaydır. Buğdaydan elde edilen irmiğin suyla karıştırılıp kurutulmasıyla yapılır. Dolayısıyla baklagillerden değil, tahıllardan türetilmiştir. Ancak günümüzde “bakliyat makarnaları” adıyla mercimek veya nohut unu kullanılarak yapılan özel ürünler de piyasada bulunmaktadır.

Tahıl ve Baklagiller Nelerdir?

Tahıllar, tohumları başak formunda olan bitkilerden elde edilir; baklagiller ise tohumlarını kapsül içinde barındırır. Tahıllara örnek olarak buğday, arpa, yulaf, mısır, pirinç ve çavdar verilebilir. Baklagiller arasında ise fasulye, nohut, mercimek, bezelye, bakla ve börülce bulunur. Bu iki grup beslenme zincirinde birbirini tamamlar: tahıllar karbonhidrat ve enerji kaynağıdır, baklagiller ise protein ve lif sağlar.

Tahıl Yiyecekler Hangileri?

Tahıl yiyecekleri, çoğunlukla unlu mamuller, pilavlar ve kahvaltılık ürünlerde karşımıza çıkar. Buğday, arpa, yulaf, mısır, pirinç ve çavdar en bilinen tahıl yiyeceklerindendir. Bu tahıllardan elde edilen ürünler arasında ekmek, makarna, bulgur, kuskus, gevrek ve unlu mamuller bulunur. Tahıllar ayrıca insanlık tarihindeki ilk tarımsal ürünler arasında yer alır.

Bulgur Bakliyat mı Tahıl mı?

Bulgur, tahıl grubuna dahildir çünkü buğdaydan üretilir. Buğdayın haşlanıp kurutulması ve öğütülmesiyle elde edilir. Besin değeri açısından hem lif hem de B vitaminleri bakımından oldukça zengindir. Bulgur, pirince göre daha düşük glisemik indekse sahip olduğu için diyetisyenler tarafından da önerilir. Ayrıca Türkiye’nin yöresel mutfaklarında vazgeçilmez bir tahıl ürünüdür.

Leblebi Bakliyat mı?

Leblebi, bakliyat olan nohutun kavrulmasıyla yapılır. Dolayısıyla leblebi bir bakliyat ürünüdür. Nohutun kavrulması sonucu elde edildiği için hem protein hem lif açısından zengin bir atıştırmalıktır. Geleneksel Türk kültüründe yer etmiş olan leblebi, sağlıklı ara öğün olarak kabul edilir.

Tarhana Bakliyat mı?

Tarhana, bakliyat değil tahıl bazlı bir karışımdır. Genellikle yoğurt, un, kırmızı biber, soğan ve çeşitli sebzelerin karıştırılıp fermente edilmesiyle hazırlanır. Tarhananın ana bileşeni buğday unudur. Dolayısıyla bakliyat değil, tahıl temelli bir gıdadır. Ancak içine mercimek eklenebilen versiyonları da vardır.

Yeşil Mercimek Bakliyat mı?

Evet, yeşil mercimek tam anlamıyla bir bakliyattır. Protein oranı yüksek olan bu ürün, baklagiller familyasındandır. Özellikle demir ve folik asit bakımından zengin olması nedeniyle sağlıklı beslenmede önemli bir yer tutar. Yeşil mercimek, hem sulu yemeklerde hem salatalarda kullanılır.

Taze Fasulye Bakliyat mı?

Taze fasulye, baklagiller familyasına aittir ancak “taze” formu nedeniyle sebze olarak değerlendirilir. Kuru hali bakliyat sınıfına girer. Dolayısıyla fasulyenin hem sebze hem bakliyat olarak iki formu vardır. Taze fasulye C vitamini ve lif açısından da zengindir.

Bezelye Bakliyat mı?

Bezelye, baklagiller familyasındandır ve bu nedenle bir bakliyat olarak kabul edilir. Ancak taze tüketildiğinde sebze kategorisine de girer. Hem taze hem kuru formları bulunur. Bezelye, bitkisel protein, C vitamini ve lif içeriğiyle sağlıklı bir besin olarak öne çıkar.

Pirinç Hangi Kategoriye Girer?

Pirinç, tahıllar kategorisine girer. Buğday ve arpa gibi buğdaygiller familyasındandır. Karbonhidrat bakımından zengin, proteini düşük bir besindir. Genellikle pilav, sütlaç ve çorbalarda kullanılır.

Pirinç Hangi Gruba Girer?

Beslenme biliminde pirinç, enerji sağlayan tahıllar grubuna dâhildir. İnsan vücudu için önemli bir enerji kaynağı olan karbonhidrat bakımından yüksektir. Glütensiz olması nedeniyle özellikle çölyak hastaları tarafından tercih edilir.

Pirinç Tam Tahıl mıdır?

Pirinç tam tahıl sayılabilmesi için kepeği ayrılmamış olması gerekir. Yani esmer pirinç tam tahıl iken, beyaz pirinç değildir. Esmer pirinç, vitamin, lif ve mineral açısından daha zengindir. Aşağıdaki tablo farkı göstermektedir:

Pirinç Hangi Ürün Grubu?

Pirinç, tahıl ve karbonhidrat ürünleri grubunda yer alır. Bu grup; buğday, arpa, mısır ve yulafla aynı kategoridedir. Tahıl ürünleri enerji üretiminde vücudun ana yakıtıdır. Pirinç, özellikle Asya mutfaklarında temel besin olarak görülür.

Kuru Gıda Çeşitleri Nelerdir?

Kuru gıdalar, uzun süre saklanabilen düşük nem oranlı besinlerdir. Bu kategoriye kuru bakliyatlar, pirinç, bulgur, makarna, irmik, tarhana, tuz ve şeker gibi ürünler girer. Kuru gıdalar hem ekonomik hem de dayanıklı olduğu için mutfakların temelidir.

5 Tane Tahıl Nedir?

Beş temel tahıl türü: buğday, arpa, pirinç, mısır ve yulaf olarak bilinir. Bu tahıllar dünya genelinde en çok tüketilen ürünlerdir. Buğdaydan ekmek, pirinçten pilav, arpadan malt, mısırdan un, yulaftan ise kahvaltılık gevrek yapılır.

Kuru Bakliyat İsimleri

Türkiye’de en yaygın kullanılan kuru bakliyatlar arasında nohut, mercimek, kuru fasulye, barbunya, börülce, maş fasulyesi ve bakla bulunur. Bu ürünlerin her biri mutfaklarda geleneksel tariflerin ana malzemesidir.

Bakliyat Markaları Nelerdir?

Türkiye’de ve dünyada birçok marka bakliyat üretmektedir. Türkiye’de bilinen markalar arasında Tat, Reis, Yayla, Duru, Nudo, Oba, Arbel, Tarım Kredi ve Başhan öne çıkar. Bu markalar yüksek kalite standartlarına sahip, hijyenik ambalajlı ürünler sunar.

Bakliyat ile Alakalı SSS (Sıkça Sorulan Sorular)

Bakliyatlar neden bu kadar besleyicidir?

Bakliyatlar yüksek protein, lif, vitamin ve mineral içeriği sayesinde hem enerji sağlar hem sindirimi düzenler. Aynı zamanda kolesterolü düşürmeye ve uzun süre tokluk sağlamaya yardımcı olur.

Tahıllar ve bakliyatlar arasındaki temel fark nedir?

Tahıllar başak formunda, bakliyatlar ise kapsül formunda büyür. Tahıllar karbonhidrat kaynağıdır, bakliyatlar protein bakımından zengindir.

Pirinç bakliyat yerine geçer mi?

Hayır, pirinç tahıldır. Bakliyat yerine geçmez çünkü protein oranı düşüktür. Ancak enerji kaynağı olarak iyi bir tamamlayıcıdır.

Bulgur mu yoksa pirinç mi daha sağlıklıdır?

Bulgur daha sağlıklı kabul edilir çünkü lif oranı yüksek, glisemik indeksi düşüktür. Uzun süre tokluk sağlar ve vitamin bakımından daha zengindir.

En çok tüketilen bakliyat hangisidir?

Türkiye’de en çok tüketilen bakliyatlar arasında nohut ve mercimek yer alır. Özellikle kırmızı mercimek çorbası Türk mutfağının klasiklerinden biridir.

Bakliyatlar nasıl saklanmalıdır?

Kuru ve serin ortamda, hava almayan cam kavanozlarda saklanmalıdır. Böylece küf, böceklenme ve nemlenme önlenir.

Bakliyat pişirirken nelere dikkat edilmelidir?

Islatma süresi en az 8 saat olmalıdır. Ayrıca pişirme suyuna tuz sonradan eklenmelidir, aksi halde sertleşebilir.

Bakliyatlar kilo yapar mı?

Hayır, ölçülü tüketildiğinde kilo yapmaz. Aksine lifli yapısı sayesinde sindirimi kolaylaştırır ve tokluk sağlar.

Glütensiz bakliyatlar hangileridir?

Nohut, mercimek, fasulye, bezelye gibi bakliyatlar glütensizdir. Çölyak hastaları bu ürünleri güvenle tüketebilir.

Bakliyatlar neden vegan diyetlerde tercih edilir?

Bakliyatlar, hayvansal proteinlere eşdeğer bitkisel protein içerdiği için vegan diyetlerde temel enerji ve besin kaynağı olarak tercih edilir.